30 Ιουλ 2014

Μια εκτενής "ιστορική" αναφορά στις καταπατήσεις στον Ξηριά

πηγή: http://www2.rizospastis.gr/story.do?id=3631195&publDate=21/1/1997

21/1/1997

Κίνδυνος - θάνατος ο Ξηριάς
Τεράστια συμφέροντα "έφραξαν" το χείμαρρο, με αποτέλεσμα η πόλη να κινδυνεύει να πάθει ό,τι και η Κόρινθος. Με καταπατήσεις και επιχωματώσεις της κοίτης, δημιουργήθηκαν πανάκριβα οικόπεδα, εν γνώσει των αρμόδιων δημόσιων υπηρεσιών
"Το ελευθέρως και αενάως ρέον ύδωρ είναι φύσει ανεξουσίαστον εν τη καταστάσει της ροής του... αφίεται δε ελεύθερον να ακολουθήσει τον φυσικό αυτού ρουν, άνευ προηγουμένης τιθασεύσεώς του επί της επιφανείας του εδάφους... ". Πρόκειται για απόσπασμα από μια παλιά απόφαση επαρχιακού ειρηνοδικείου, που επέλυε "ιδιοκτησιακό" πρόβλημα στην όχθη μικρού ποταμού. Ομως,
κάποιοι μεγαλόσχημοι ιδιώτες στη Λαμία, αλλά και όλες οι εμπλεκόμενες υπηρεσίες, όχι μόνο δεν ακολουθούν το φωτεινό παράδειγμα αυτού του άγνωστου ειρηνοδίκη, αλλά κάνουν ακριβώς το αντίθετο: Με στόχο το οικονομικό όφελος οι πρώτοι και δεσμευμένοι προφανώς από την "ιεραρχία" του πλέγματος συμφερόντων οι δεύτερες, έχουν μετατρέψει ένα χείμαρρο, τον Ξηριά, σε "νάρκη" για την πόλη.
"Ευτυχώς, που ο κύριος όγκος της βροχής έπεσε νότια του Σπερχειού, γιατί αν έπεφτε από τη βόρεια, η Λαμία θα είχε πάθει ό,τι και η Κόρινθος", λένε όλοι στη Λαμία. Τι θα γίνει, όμως, στην επόμενη δυνατή νεροποντή; Ο Ξηριάς είναι χείμαρρος που ξεκινά ψηλά από την Ορθρυ και εκβάλλει στο Μαλλιακό, μέσω της Γερμανικής Τάφρου. Παλιά περνούσε από τις παρυφές της πόλης, σήμερα όμως τη διαπερνά. Το μέγα πρόβλημα, όμως, είναι ότι ενώ η κοίτη του έξω από την πόλη είναι αυτή που έχει δημιουργήσει η φύση και μάλιστα αρκετά μεγάλη, μέσα στην πόλη στενεύει πλέον σε επικίνδυνο βαθμό. Αιτία είναι οι παράνομες καταπατήσεις και επιχωματώσεις που μετέτρεψαν κάποιους σε πάμπλουτους, καθώς σήμερα στην περιοχή δίπλα στον Ξηριά, η αξία της γης φτάνει τα 15.000.000δραχμές το στρέμμα.
Τα κρούσματα επιχωματώσεων ξεκίνησαν από παλιά, αλλά ήταν σποραδικά. Το μεγάλο όργιο έγινε κυρίως την προηγούμενη δεκαετία, όταν η ζήτηση γης στην ευρύτερη περιοχή, κυρίως για εμπορικές επιχειρήσεις, ανέβηκε κατακόρυφα. Ετσι, το ένα μετά το άλλο άρχισαν να ξεφυτρώνουν μεγάλα κτίρια, ιδιαίτερα στο τμήμα μήκους περίπου 2,8 χιλιομέτρων της παλιάς εθνικής Αθήνας - Λάρισας, από το ύψος της Εκθεσης Λαμίας έως τη διασταύρωση με το δρόμο Λαμίας - Στυλίδας. Οι παράνομες ενέργειες, όπως ήταν επόμενο, προκάλεσαν αντιδράσεις από απλούς πολίτες και διάφορους φορείς. Ομως, παρ' όλο που έχουν ασχοληθεί με το θέμα όλες σχεδόν οι εμπλεκόμενες υπηρεσίες και η υπόθεση απασχόλησε, μετά από προσφυγές, και τη Δικαιοσύνη, μέχρι και σήμερα δεν έχει υπάρξει κανένα αποτέλεσμα.
Οι αρμόδιοι "αλληλογραφούν"...
Το φθινόπωρο του 1992 ο "Ομιλος Φίλων του Δάσους", που μόλις τότε είχε ιδρυθεί, προχωρεί σε καταγγελίες για το έγκλημα που γίνεται. Με βάση αυτές τις καταγγελίες, ο Δήμος Λαμιέων στέλνει στις 23 Οκτώβρη 1992 έγγραφο προς το Δασαρχείο, τη ΔΟΥ, τη Διεύθυνση Γεωργίας και τη Διεύθυνση ΠΕΧΩΔΕ της Περιφέρειας και το κοινοποιεί προς τον περιφερειάρχη, τον νομάρχη και τον εισαγγελέα Πρωτοδικών Λαμίας. Με το έγγραφο αυτό επισημαίνει ότι "γίνεται αφ' ενός καταπάτηση ιδιοκτησίας του δημοσίου, αφ' ετέρου επιβαρύνεται υπερβολικά το περιβάλλον" και σημειώνει τις ανυπολόγιστες συνέπειες από την"έμφραξη και κατ' ουσίαν κατάργηση του Ξηριά".
Στις 5 Νοέμβρη η Διεύθυνση Γεωργίας παραπέμπει το θέμα στο Γραφείο Τοπογραφικής και ζητά να προσδιοριστούν οι εκτάσεις που έχουν καταληφθεί.
Στις 12 Νοέμβρη η Διεύθυνση ΠΕΧΩΔΕ της Περιφέρειας στέλνει το έγγραφο του δήμου στη Διεύθυνση Πολεοδομίας της Νομαρχίας Φθιώτιδας, γιατί... "η επίχωση είναι εργασία, για την οποία απαιτείται οικοδομική άδεια της αρμόδιας Πολεοδομικής Υπηρεσίας"!
Στις 25 Νοέμβρη 1992 η Διεύθυνση Πολεοδομίας παραπέμπει με τη σειρά της το έγγραφο του δήμου στη Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών της Νομαρχίας, σημειώνοντας: "παρακαλούμε για τις δικές σας ενέργειες λόγω αρμοδιότητας"!Στις 26 Απρίλη 1993 η Κοινότητα Ροδίτσας στέλνει το έγγραφο προς το Δασαρχείο, τη ΔΟΥ, τη Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών, τη Διεύθυνση Γεωργίας, αλλά και προς τον εισαγγελέα Πρωτοδικών. Ζητά "να αποτραπεί το μπάζωμα της κοίτης και των οχθών του Ξηριά, που θα έχει σαν αποτέλεσμα τη δημιουργία προβλημάτων στην Κοινότητα σε περίπτωση πλημμύρας, αλλά και την υπερβολική επιβάρυνση του περιβάλλοντος".
Ολες οι εμπλεκόμενες αρμόδιες υπηρεσίες έχουν ενημερωθεί, αλλά και πάλι δεν κάνουν τίποτα. Οι ιδιώτες εξακολουθούν να εκμεταλλεύονται την αδράνεια και συνεχίζουν το μπάζωμα. Σ' αυτούς προστίθεται και η... ΔΕΗ.
Με έγγραφό της, στις 24 Μάη 1993, η Κοινότητα Ροδίτσας ενημερώνει τη Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών ότι από τη ΔΕΗ "εκτελούνται έργα οικοδομικά σε απόσταση 60 εκατοστών από τη ροή του νερού"!
... και απλώς διαπιστώνουν!
Στις 20 Ιούνη 1993 η Διεύθυνση Γεωργίας "πληροφορεί" το δήμο: "Οπως μας γνώρισε το Γραφείο Τοπογραφικής Λαμίας με το αριθ. 779/31 - 5 - 93 έγγραφό του, η έκταση που έχει επιχωματωθεί (μπαζωθεί) και καταπατηθεί από αυθαιρετήσαντες παρόδιους, δεν είναι αποικιστική έκταση και ως εκ τούτου δεν διαχειρίζεται από την υπηρεσία μας".
Στις 12 Οκτώβρη 1993 κλιμάκιο της Κτηματικής Υπηρεσίας διενεργεί αυτοψία και διαπιστώνει "επιχωματώσεις της κοίτης, όπως αυτή είχε διαμορφωθεί μετά το 1980. Παλαιότερα, η κοίτη σε ορισμένα σημεία είχε ευρύτερες διαστάσεις και διεκδικείται από το δημόσιο ως δημόσιο κτήμα".
Εκθεση - καταπέλτης
Ομως, κανενός αρμόδιου το αυτί δεν ιδρώνει. Στις 3 Νοέμβρη 1993, ο "Ομιλος Φίλων του Δάσους" υποβάλλει αναφορά στο Σώμα Ελεγκτών Δημόσιας Διοίκησης. Στις 2 Δεκέμβρη δίνεται στην ελεγκτή Μαρία Κέμου - Ρίζου η εντολή για έλεγχο στις εμπλεκόμενες υπηρεσίες. Ο έλεγχος γίνεται και η έκθεση είναι καταπέλτης. Αναφέρει μεταξύ άλλων η Μ. Κέμου - Ρίζου:
  • Η έρευνα για το ιδιοκτησιακό καθεστώς της κοίτης του χειμάρρου αρχίζει τουλάχιστον από τον Απρίλιο 1979, οπότε και συντάχθηκε η έκθεση διοικητικής έρευνας προς εξακρίβωση των δικαιωμάτων κυριότητας του δημοσίου επί της κοίτης του από τον τότε επιθεωρητή Δημοσίων Κτημάτων του υπουργείου Οικονομικών. Σύμφωνα με αυτήν το ρέμα και η κοίτη του απεικονίζεται σε διάγραμμα μελέτης επεκτάσεως της πόλεως Λαμίας (Δ/νση Β3 Αεροφωτογραφήσεων, 5 - 7 - 57) και στο από 1931 "διάγραμμα διανομής κτήματος Αρμουσακλή".
Το 1979 και 1980 συντάχθηκαν επιπλέον δύο τεχνικές εκθέσεις του Τοπογράφου Μηχανικού Γ. Ασημακόπουλου.
  • Στις τρεις αυτές εκθέσεις μνημονεύονται οι καταπατήσεις που διαπιστώθηκαν διά της αυτοψίας που διενήργησαν σε όλο το μήκος της κοίτης του "Ξηριά" και συστήνονται να ληφθούν γρήγορα μέτρα προς προστασία της πόλεως Λαμίας και των συμφερόντων του ελληνικού δημοσίου.
Για την Κτηματική Υπηρεσία
Το έτος 1980 συντάχθηκε τοπογραφικό διάγραμμα από μηχανικό του υπουργείου Οικονομικών. Το διάγραμμα αυτό που αφορά το γ και β τμήμα του χειμάρρου, καθώς και μέρος του α τμήματος, συνοδεύεται από τον αντίστοιχο κτηματολογικό πίνακα και βρίσκεται στην Κτηματική Υπηρεσία και στη Δ/νση Τεχνικών Υπηρεσιών. Το 1985 συντάχθηκε από τον ίδιο μηχανικό και 2ο τοπογραφικό της θέσης "Παλιουριάς" του α τμήματος.
Μετά τη σύνταξη τού με αριθ. 14/ 1980 τοπογραφικού διαγράμματος διαπιστώνεται καθυστέρηση στην προβλεπόμενη από το νόμο διαδικασία εισαγωγής της υπόθεσης στο Γνωμοδοτικό Συμβούλιο Δημοσίων Κτημάτων (ΓΣΔΚ). Ετσι, όταν ανακινείται πάλι το θέμα της καταπάτησης του "Ξηριά" τον Μάη 1992,η Κτηματική Υπηρεσία στις 25-6-1992 διαβιβάζει το τοπογραφικό διάγραμμα στο υπουργείο Οικονομικών για την εισαγωγή του στο ΓΣΔΚ.
Από το 1992 και μετά διαπιστώνεται ότι η Κτηματική Υπηρεσία δραστηριοποιείται προς πάσα κατεύθυνση. Η τελική όμως απάντηση είναι ότι αν δεν γνωμοδοτήσει το ΓΣΔΚ (σ. σ. στο οποίο, σημειωτέον, η υπόθεση έχει ξεπεράσει τους 41 μήνες) δεν μπορεί να προβεί σε καμία παραπέρα ενέργεια.
Για τη Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών
Η Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών σε όλο αυτό το διάστημα δεν έδειξε την απαιτούμενη δραστηριότητα παρ' όλες τις καταγγελίες που είχε. Κατά την επίσκεψή μας στα γραφεία της στις 17-12-93 συνέταξε το έγγραφο προς τη Διεύθυνση Προγραμματισμού της Νομαρχίας, με το οποίο ζητάει τη διάθεση πίστωσης για τη σύνταξη τοπογραφικού διαγράμματος με σκοπό την οριοθέτηση του χειμάρρου.
Για την Πολεοδομία
Το Τμήμα Πολεοδομίας ισχυρίζεται ότι κατά την έκδοση των αδειών οικοδόμησης εφαρμόζει τη σχετική νομοθεσία ελέγχοντας τους τίτλους κυριότητας. Οταν οι καταγγελίες είναι γενικές και αόριστες και δεν συγκεκριμενοποιηθούν δεν είναι δυνατόν να γίνει περαιτέρω έρευνα. Παρ' όλα αυτά δέχεται συστάσεις από τη Διεύθυνση Περιβάλλοντος Χωροταξίας (16-12-92) για διενέργεια περιοδικών αυτοψιών στις οποίες δεν φαίνεται να ανταποκρίνεται. "Σε συγκεκριμένη καταγγελία που δέχτηκε για κτίσμα της ΔΕΗ που ανεγείρεται στην αμφισβητούμενη περιοχή με αριθ. αδείας 36/1989, μόλις μετά την εκεί επίσκεψή μας διατάσσει τη διακοπή των οικοδομικών εργασιών. Κατά ομολογία του προϊσταμένου της υπηρεσίας όταν εκδόθηκε η άδεια (30-1-89) δεν ήταν γνωστό, αν έχει κηρυχτεί η απαλλοτρίωση στην εν λόγω περιοχή".
  • Για την καταγγελία σχετικά με τη ΔΕΗ η Κτηματική Υπηρεσία απευθύνθηκε στις 22-9-1993, με έγγραφό της, προς τον Εισαγγελέα Πρωτοδικών για προσωρινή ρύθμιση του θέματος, αλλά κατά ομολογία του υπευθύνου υπαλλήλου της υπηρεσίας ο εισαγγελέας δεν έκανε δεκτό το έγγραφο με το αιτιολογικό ότι το άρθρο 22 του ΑΝ 1539/38 προβλέπει ρύθμιση παρ' αυτού μόνον επί αμφισβήτησης διακατοχής ορισμένου κτήματος μεταξύ οργάνων του δημοσίου και ιδιώτου.
"Κατά την εκεί επίσκεψή μας στον Εισαγγελέα Πρωτοδικών για τυχόν αναστολή όλων των οικοδομικών δραστηριοτήτων στην περιοχή μέχρι ρυθμίσεως του θέματος μας εγνώρισε ότι δεν νομιμοποιείται στην έκδοση σχετικής εισαγγελικής απόφασης παρά μόνον επί συγκεκριμένης καταγγελίας".
Η Μαρία Κέμου - Ρίζου κατέληξε στο συμπέρασμα ότι "η καταγγελία είναι βάσιμη και ζωτικής σημασίας όχι μόνο για τους κατοίκους της Λαμίας και των γύρω περιοχών, αλλά γενικότερα για το Ελληνικό Δημόσιο".
Αθώοι
Ηδη από το 1992 ο εισαγγελέας Πρωτοδικών Λαμίας είχε στα χέρια του αρκετές καταγγελίες. Ομως, μόλις στις 9 Φλεβάρη 1995, άσκησε δίωξη κατά 11 ατόμων με την κατηγορία ότι "τον μήνα Οκτώβριο 1992 προκάλεσαν ρύπανση του περιβάλλοντος με πράξη που αντιβαίνει στις διατάξεις του Ν. 1650/1986 και συγκεκριμένα έρριψαν χώματα (μπάζα) στις όχθες και σε τμήμα της κοίτης του ποταμού Ξηριά". Η δίκη έγινε αρχές του 1996 και η απόφαση ήταν αθωωτική και για τους 11. Οι δύο από τους τρεις μάρτυρες που είχαν κληθεί, και συγκεκριμένα ο πρόεδρος των "Φίλων του Δάσους" Στ. Σταμέλος και ένας υπάλληλος της Κτηματικής Υπηρεσίας, κατά το δικαστήριο δεν απέδειξαν πότε ακριβώς και πώς οι συγκεκριμένοι κατηγορούμενοι έκαναν επιχωματώσεις... Ο τρίτος μάρτυρας που δεν προσήλθε, ήταν ο πρώην δήμαρχος Λαμίας Λάμπρος Παπαδήμας, που στο μεταξύ είχε εκλεγεί βουλευτής του ΠΑΣΟΚ και υπουργοποιηθεί.
Πλέγμα συμφερόντων
Από όλα τα παραπάνω προκύπτει αβίαστα το συμπέρασμα ότι η εγκληματική για τη Λαμία καταπάτηση και επιχωμάτωση του "Ξηριά" δεν ήταν δυνατόν να γίνει - ή τουλάχιστον σε τέτοιο μεγάλο βαθμό - αν οι εμπλεκόμενες υπηρεσίες δεν κρατούσαν στάση ανοχής και σκόπιμης καθυστέρησης στις επιβαλλόμενες ενέργειες. Και βέβαια δεν πρόκειται απλά για αποτελέσματα της γνώριμης γραφειοκρατίας και αγκύλωσης των δημόσιων υπηρεσιών. Η περιοχή που δημιουργήθηκε από τις επιχωματώσεις προκάλεσε υπέρογκα κέρδη σε όσους έσπευσαν να δηλώσουν ιδιοκτήτες. Είναι χαρακτηριστικό ότι το υπουργείο Οικονομικών έχει καλέσει τους περίπου 60 φερόμενους ως ιδιοκτήτες να καταθέσουν τίτλους ιδιοκτησίας. Ομως, μόνο 30 από αυτούς έχουν καταθέσει κάποιους τίτλους. Οπως για παράδειγμα, τίτλο του 1922 που όμως αναφέρεται στα "βασιλικά στρέμματα" της εποχής του Οθωνα, ή τίτλους που αναφέρουν 80 στρέμματα τα οποία σήμερα έχουν γίνει 160 κλπ.
Στην υπόθεση αυτή έχουν άμεσα ή έμμεσα οφέλη πολλά υψηλά ιστάμενα πρόσωπα της Λαμίας. Αλλά σε αυτό το θέμα θα επανέλθουμε σε άλλο δημοσίευμαΠαναγιώτης ΡΑΜΜΟΣ